Бұл қазір көпшілікті толғантатын сұрақ болып отыр. Осыған орай мемлекеттік кірістер басқармасы мен Каспий Банктің жауабын ықшамдап назарларыңызға ұсынғанды жөн көрдік.
Бірден айта кетейік, мобильді аударымдар туралы салық Кодексіндегі өзгерістер жеке тұлғаларға қатысты емес. Мемлекеттік кірістер комитеті қазір кейбір кәсіпкерлер банктерде ашылған жеке шоттар арқылы мобильді аударымдар арқылы сатылған тауар немесе қызмет үшін ақы алатынын атап өтті. «Алайда, бұл аударымдар БКМ және POS-терминалдарды қолданбай, тиісінше чектер бермей жүргізіледі. Бұл ескерту түріндегі әкімшілік жауапкершілік көзделген заңды бұзушылық болып табылады, қайталап бұзған кезде айыппұл салық төлеушінің субъективтілігіне байланысты 15-тен 50 АЕК-ке дейін құрайды», - деп ескертті мамандар.
Салық органдары заңсыз кәсіпкерлік қызметті көлеңкеден шығару мақсатында тиісті бақылау жүргізеді. МКК банк ұйымдары 2024 жылдан бастап кезең ішінде дара кәсіпкерлердің мобильді аударымдары бойынша деректерді беретінін жеткізді. Күнтізбелік үш ай ішінде ай сайын 100 түрлі тұлғадан мобильді аударымдар алған азаматтар бақыланады.
«Жоғарыда аталған өзгерістер адал салық төлеушілерге әсер етпейтініне және тек заңсыз кәсіпкерлік қызметтің көлеңкесінен шығуға бағытталғанына назар аудартамыз. Яғни, жеке тұлғалар, бұрынғыдай, өздерінің жеке мақсаттары үшін – туыстарына, достарына, ата-аналары мен балаларына және басқа да өмірлік жағдайлар бойынша аударымдар жасай және қабылдай алады. Естеріңізге сала кетейік, бірнеше күн бұрын интернетте мобильді аударымдармен тауарлар мен қызметтерге ақы төлеуге тыйым салу туралы ақпарат тараған болатын, бұл халық арасында дүрбелең тудырды. Содан кейін біз Мобильді аударым арқылы төлеудің негізгі проблемасы сатушылар сатып алушыға фискалдық чек бермейді және бақылау-кассалық машина (БКМ) арқылы операция жасамайды деп түсіндірдік. Нәтижесінде, осындай жолмен алынған табысқа салық салынбайды және ел бюджетіне шығын әкеледі – әлеуметтік қызметтер мен инфрақұрылымды жақсарту бойынша түрлі бағдарламаларды қаржыландыру азаяды. Қазіргі уақытта мемлекеттік қызметшілердің, оларға теңестірілген адамдар мен олардың жұбайларының мобильді аудармаларын өңдеу және талдау жүргізілуде. Бұл ретте 2024 жылдан бастап мемлекеттік қызметшілерден басқа, бұл тексеру мемлекеттік мекемелердің қызметкерлеріне, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне және олардың жұбайларына қатысты жүргізілетін болады. 2025 жылдан бастап жеке кәсіпкерлер, заңды тұлғалардың басшылары және олардың жұбайлары тексерілетіндер тізіміне енеді. 2026 жылдан бастап – Қазақстанның барлық басқа азаматтарының ірі көлемдегі аударымдары назардан тыс қалмайды», – дейді мемлекеттік кірістер комитетінің хабарламасында.
«Каспий Банк» АҚ өз жауабында былай түсіндіреді: «ҚР Салық кодексіне сәйкес, Салық кодексінен сұрау салу бойынша Kaspi.kz 3 ай қатарынан әр түрлі адамдардан айына 100-ден астам Kaspi Gold аударымдарын алатын жеке тұлғалардың тізімін беруге міндетті. 2023 жылы 2022 жылдың қорытындысы бойынша мемлекеттік қызметшілер мен олардың жұбайларына қатысты ақпарат беру басталды. 2025 жылы жеке кәсіпкерлер, компаниялардың басшылары, құрылтайшылары мен акционерлері, сондай-ақ оларда үлесі бар адамдар және олардың жұбайларын қамтиды. Тексеру 2024 жылы өтеді. 2026 жылы бұл барлық жеке тұлғаларға әсер етеді. Деректер 2025 жылға беріледі. Мысалы: Қаңтар, ақпан және наурыз айларында Сіз Kaspi Gold сайтында ай сайын 100-ден астам аударым алдыңыз. Kaspi.kz бұл туралы салық басқармасына хабарлайды. Егер сіз достарыңыздан және жақындарыңыздан аударымдар алсаңыз, алаңдаудың қажеті жоқ. Банк құпиясының сақталу талаптарына сәйкес аударымдарыңыз туралы деректер салық органдарына берілмейді. Сіз, бұрынғыдай, жеке мақсаттар үшін аударымдар жасай және қабылдай аласыз. Қазақстанда жеке тұлғалар арасындағы мобильді аударымдарға салық салынбайды. ҚР Салық кодексінде жеке мақсаттар үшін жаңа салықтар салу немесе аударымдарға шектеулер қою көзделмеген. Заңнаманың талаптарын сақтау және айыппұлдардан қорықпау үшін сіз Kaspi Pay-ге қосылып, кәсіпкерлік қызмет үшін шот ашасыз. Kaspi кассасын тегін қосып, Kaspi QR-мен төлемдерді қабылдай аласыз».
Ақпарат көздерінен дайындаған Қанат ҒҰМАРОВ
